Sympatia, miłość i wrażliwość interpersonalna... Część 1

Sympatia, miłość i wrażliwość interpersonalna, wg książki E.Aronson Człowiek istota społeczna.

W książce poruszane są podstawowe tematy, takie jak wpływ pochwał i przysług na zachowanie, cechy osobiste, podobieństwo poglądów a sympatia, wzajemna sympatia a samoocena, zyskiwanie i utrata uznania, miłość i bliskość, bliskość, autentyczność i komunikowanie się, cechy efektywnego komunikowania się. 

Autor zauważa, iż od najdawniejszych już czasów, w zasadzie czasów naszych jaskiniowych przodków ludzie znali pojęcia, takie jak: miłość, sympatia, agresja. Być może nie nazywali ich obecnie prezentowanym nazewnictwem ale na pewno zależało im na jak najlepszych kontaktach z otoczeniem. Aronson słusznie zauważa (wzorując się na teorii Darwina), iż od najdawniejszych czasów ludzkie, początkowo określane, szczerzenie zębów do drugiego człowieka, obecnie tzw. uśmiech, miało na celu wywołanie sympatii drugiego człowieka. Autor podkreśla, że ludzie starają się dbać o to, aby ich lubiono, szczególnie w okresie dorastania gdy zdanie rówieśników na ich temat staje się najważniejszym aspektem. Po przeprowadzeniu odpowiednich badań, wśród przyczyn, za które ludzie są lubiani najczęściej wymieniane były przekonania i zainteresowania podobne do osób, które ich lubią, kompetencje, cechy charakteru takie jak lojalność, uprzejmość, czy uczciwość.

Autor przytacza fragment książki „Jak zdobyć przyjaciół i zjednać sobie ludzi?”, w której D. Camegie prezentuje zwodniczą radę jak pozyskać sympatię. A mianowicie: Jeśli chcesz, by ktoś cię lubił, bądź miły, udawaj, że go lubisz, okazuj zainteresowanie rzeczami, którymi on się interesuje, „hojnie udzielaj pochwał” i bądź zgodny. Skuteczność tej metody Aronson poddaje wątpliwości. Przecież udawane zachowanie można rozpoznać, nie jest trudne do wykrycia. Wg niego, lubimy ludzi, których zachowanie dostarcza nam maksimum nagród przy minimum kosztów, np. ludzie łatwiej są lepiej postrzegani niż brzydsi, łatwiej zdobyć im zaufanie innych (nagroda estetyczna), jednocześnie teoria ta pozwala na stwierdzenie, że zarówno ludzie lubią bardziej ludzi o cechach podobnych do własnych, gdyż są ich w stanie bardziej zrozumieć.

Na podstawie kilku zobrazowanych historii oraz eksperymentów autor wysuwa wniosek na temat systemu pochwał i kar. Chociaż pochwała z pewnością działa nagradzająco, to krytyka, która prowadzi do ulepszeń, również niesie ze sobą swe własne nagrody. Badania wykazują jednak (nie do końca jednoznacznie), że ludzie chwaleni bardzie poprawiają jeszcze swoje zachowanie na lepsze.

Z badań wynikło również, iż na fakt, czy człowiek jest lubiany przez społeczeństwo wpływają w znacznym stopniu jego cechy osobiste, taki jak: szczerości, kompetencje, inteligencja, uczciwość. Duże znaczenie ma również samoocena takiej osoby, jej perfekcyjność, zachowanie i błędy jakie popełnia. Jak taki człowiek widzi się w oczach innych i kreuje swoją osobę w społeczeństwie.  Z licznych badań (E.Aronson, B,Willerman, J.Floyd) wynika, iż bardziej lubiane są osoby zdolne, które popełniły jakąś gafę, nawet bardziej od osób, które nie były aż tak zdolne, ale gafy nie popełniły. Bardziej zatem społeczeństwo lubi ludzi zdolnych, wykształconych o wyższych kompetencjach niż niewykształconych, których kompetencje są na niższym poziomie.

Atrakcyjność fizyczna jest cechą, która ma największe znaczenie przy wyborze partnera (wg E.Walster). Atrakcyjni ludzie spotykają się z atrakcyjnymi, mniej atrakcyjni z mniej atrakcyjnymi. Na tej zasadzie również korzystają media. W reklamach spotykane są jedynie piękne kobiety, zdrowe dzieci, przystojni panowie, szczęśliwi starcy! Bardziej usprawiedliwiane są również zachowania negatywne ludzi lub dzieci atrakcyjniejszych fizycznie niż tych mniej atrakcyjnych. Atrakcyjność fizyczna ma ważne konsekwencje także w świecie biznesu. Irena Frieze i jej współpracownicy ocenili atrakcyjność fizyczną 700 młodych i 350 osób dorosłych, a następnie śledzili historie ich zatrudnienia przez 10 lat. zaczynając zaraz po uzyskaniu przez nich stopnia magistra zarządzania przedsiębiorstwem. Wyniki są jednoznaczne. U mężczyzn atrakcyjność fizyczna dawała w rezultacie wyższe uposażenie początkowe. Ponadto efekt ten nie zanikał z czasem, kiedy pracodawcy mogli ich już poznać. Przeciwnie, atrakcyjni mężczyźni zarabiali więcej, niż ich mniej atrakcyjni koledzy, przez cały dziesięcioletni okres. U kobiet atrakcyjność nie miała wpływu na początkowe uposażenie, lecz zaczynała wpływać na pobory, kiedy już pracowały przez pewien czas, i trwało to nadal, przez cały okres badań. Autor wymienia wiele badań (Chris Downs i Phillip Lyons, Eksperyment Sigalla i Ostrove, Mark Sny der, Elizabeth Decker Tankę i Ellen Berscheid), w których wyniki były jednoznaczne. Wykazywały, że w znacznej mierze osoby atrakcyjniejsze fizycznie miały większe przywileje i łagodniejsze kary.

Podobieństwo poglądów również sprzyja sympatii ludzi. Okazuje się bowiem, iż bardziej przypadniemy go gustu osobie która wyznaje tą samą wiarę co my, słucha tej samej muzyki, lub jeździ takim samym samochodem, niż osobie, która przynależy do inne wiary lub grupy społecznej niż my sami. Lubimy i ulegamy częściej ludziom podobnym do nas, zgadzamy się spełniać prośby ludzi, których znamy i lubimy, ponadto na nasza sympatię do innych wpływa to jak często się z nimi widzimy, kontaktujemy.

ZOBACZ Cz.2.